ONZE DORPSKOM ROND HET JAAR 1900 (deel 1)
In het “Streekblad, weekblad voor het eiland IJsselmonde en de Alblasserwaard” stond op vrijdag 18 februari 1949 onderstaand artikel. De auteur blikt hier onder het motto “Onze Dorpskom voor 50 jaar” terug op het dorpsleven rond het jaar 1900.
Ons tochtje langs de Haven, met veel succes geplaatst, zou niet compleet zijn, wanneer we niet vermelden hoe de dorpsjongens, eens wraak namen toen de beerschipper eens al te royaal gesproeid had. De z.g. beer .werd vanuit het karretje door middel van een houten goot in het ruim van het schip gelost. Toen op zekere avond de schipper er op uit was een vrachtje te halen, gingen de jongens aan boord van de schuit, legden de dekplanken dicht en de goot daar boven op. De schipper, niets vermoedende, zet bij zijn terugkeer het wagentje voor de goot, trekt de houten stop uit de kar en de heerlijk riekende inhoud vloeide over het gehele dek en in de gangboorden. Men kan begrijpen hoe de jongens zich verkneuterden, als de schipper als een razende te keer ging, toen hij ontdekte wat er aan de hand was. Ook de bewoners, die gewend waren hun drinkwater uit de haven te halen, zullen deze wraak wel niet fijn hebben gevonden.
Van de haven terug, richten we ons thans de Dorpsstraat in. Boven op de hoek komen we daar eerst bij de dikbuikige vrolijke bakker G. Koert, de gangmaker bij Oranjefeesten e.d. Wie de winkel binnenstapte kon de mooie helderwitte muts met gouden krullen der bakkerin bewonderen. De sigarenfabriek „De Hoop" van de fa. Gebr. Bos, is bij velen nog bekend, maar herinneren ze zich de oude winkel met de twee toonbanken, waar o.a. Vlasblom U bediende. Aan de ene zijde de sigaren in bruine blikken kistjes, de Duinbloempjes, Bosjes, Krian, Carnegie, alle goede sigaren van 2 en 2½ cent, de Excellenten 13 voor één kwartje, of de lange zes, zegge 6 grote sigaren voor één dubbeltje, ½ pond kort voor een dubbeltje met een Goudse pijp er bij cadeau. Dan zullen de oudjes wel zeggen, nou geef mij maar een Excellent, die was heel wat beter, dan tegenwoordig vele sigaartjes van 25 en 30 cent per stuk.
Aan de andere toonbank werd thee, koffie en chocolade verkocht, afgewogen in mooi blinkende koperen hangweegschalen. Prachtige vazen van Delfts blauw met koperen deksels en voorstellingen er op uit de Indiën stonden op de muurplanken. Hoevelen hebben op die sigarenfabriek gewerkt, van 's morgens 6 tot 's avonds 7 uur en Zaterdags van 5 tot 4 uur om dan 's avonds nog blokken mee te nemen voor thuiswerk. De Havanabuurt en de Sigarenmakershuizen in de.Molendijk houden de herinnering nog levendig aan deze vroegere industrie. Van de oude smederij van v. d. Grient naast de sigarenwinkel, is niets meer te vinden.
De moderne kruidenierswinkel op de hoek was toen de grutterij -en stoommalerij van Hartkoorn, later kwam hier Verkerk te wonen, die er tevens een stalhouderij op na hield. Het koetshuis bevond zich op de plaats waar thans de slagerij van v. d. Grient staat. De oude omnibussen hadden daar hun standplaats. In 't Groentje was de oude steen, de z.g. blauwe kai, de plaats vanwaar 's Zondagsmorgens de veldwachter na kerktijd de officiële mededelingen aflas.
De kai, waaraan vroeger onze dorpsbewoners de naam blauwkaiers te danken hadden, is verdwenen
. Een monumentale bank neemt er thans zijn plaats in. De bekende boekwinkel op de hoek had ook een heel ander aanzicht. Hier stond omstreeks 1840 een vlasserij; het Groentje was groter, want in later jaren is dit hoekhuis geheel vernieuwd en uitgebouwd tot het imponerende pand dat deze hoek geheel beheerst met zijn boekwinkel en timmerzaak, waarschijnlijk de oudste timmerzaak van Ridderkerk. Tegenover dit pand stond en staat ook een timmerbedrijf, vroeger ook van de familie Bulsing, dat later in handen van de tegenwoordige firma A. v. d. Gijp overging.
De oude slagerij van J. Rijsdijk is ook in andere handen gekomen en geheel gemoderniseerd. Zo ook de Bijzondere School van meester v. Rooyen, tegenwoordig zijn daar een kruidenierswinkel en een drogisterij gevestigd. Is in de „grote stads" winkel in manufacturen nog iets terug te vinden van het winkeltje dat er vroeger was, terwijl de oude ververswinkel van C. Bulsing tegenwoordig toonzaal is. Op de plaats van de tegenwoordige villa mét z'n mooie tuin stond een oud herenhuis met boogramen van de fam. Bos. De grutterswinkel van de Kroes werd een drankzaak.
De vroegere klokkenwinkel herbergt thans een groentenhandel. Zo zijn we op het pleintje gekomen en terwijl we daar even toeven, komt nog een herinnering op, over iets dat we thans ook niet meer beleven, 't Is tegen twaalf, de schooljeugd komt naar buiten en dan klinkt het opeens: „Jongens, een berenleider". We zien op het pleintje een man met een beer aan een. ketting in hevig dispuut met onze dorpsveldwachter. De jeugd stroomt er heen en vormt een wijde kring om het groepje.
(wordt vervolgd met deel 2 |
