DIJKJE
Op gedenktekens en oude gebouwen ziet men vaak het jaartal in Romeinse cijfers aangegeven. Het zijn in feite letters die een vaste getalswaarde hebben, onafhankelijk van hun positie en daarom als cijfer dienst konden doen. Op 2 na waren alle inzenders correct met de overzetting van het jaartal MDCCXLVI op het Huys ten Donck als 1746 in onze moderne schrijfwijze Die moderne getallen zijn pas na de middeleeuwen bij ons ingeburgerd en zij worden meestal aan de Arabieren toegeschreven.
Vraag 17, naar een andere Romeinse schrijfwijze, bedoelde onder de aandacht te brengen dat in de praktijk van alle dag toen dat soort getallen nog gebruikt werden, het genoemde jaartal anders werd geschreven: nl. als XVII c XLVL In de belastingkohieren, bijv. voor de 10e penning, vindt u ook het jaartal 1557 terug als XVC LVII en niet MDLVIL
De lengte langs de dijk gemeten van het terrein dat bij Boele in gebruik is, bedraagt meer dan 1200 meter of nagenoeg een kwartier wandelen met de hond. In de omschrijving stond abusievelijk dat de fietsers ook poort 1 zouden passeren, maar dat klopte niet, want die poort is in de Rotterdamse Oostdijk en de fietsers moesten bij huis no 600 de dijk verlaten.
De landweg die Dijkje heet, en intussen geen doorlopende weg meer is, vormde in 1435 de oostelijke waterkering van IJsselmonde en heette toen het Willaertsdijkje. - Latere namen zijn Bolnesserdijkje en Bolnesserkade,.. maar de plaatselijke uitspraak is Dijksie.
Op vraag 20, naar de verklaring van Beverwaard, kwam één goed antwoord binnen. De naam is ontleend aan het wapenschild der voormalige gemeente IJsselmonde, waarin een klimmende bever voorkomt. En IJsselmonde kwam aan die bever omdat die het blazoen versierde van de dortse regentenfamilie Van Beveren, die in de 17e en 18e eeuw ambachtsheren leverde in West IJsselmonde. De geachte inzenders waren in zoverre met elkaar solidair dat zij nagenoeg allen ingevuld hadden "omdat er veel bevers werden waargenomen". Eén persoon had wat slordig afgekeken en maakte ervan "dat er veel bewoners werden waargenomen" Ja, ja, aardige grap!
De weg bedoeld in vraag 21 is de Rijksstraatweg. Hij ligt op de Westzijdsedijk, die in 1441/1442 als zeewering voor Nieuw-Reijerwaard werd aangelegd. In den beginne werd hij Hordijk genoemd, over de gehele lengte. In 1820 heette hij de Patersche dijk en hij werd toen opgenomen in de Koninklijke Straatweg der 1e klasse no. 7. In een later stadium werd die naam Dortse Straatweg en tegenwoordig officieel Rijksstraatweg.
De polder die hier door de Noldijk wordt begrensd is het Binnenland van Barendrecht, waarvan het Ridderkerkse deel Verenambacht wordt genoemd; wat door een vijfde deel van de inzenders goed werd beantwoord. Hertog Philips van Bourgondië bepaalde op 21-11-1441 als graaf van Holland, dat dit gebied van bijna 50 ha dat toen buiten, de nieuwe "dijk was komen te liggen, toch Ridderkerks gebied zou blijven als Barendrecht ooit weer bedijkt zou worden
Die herdijking vond plaats in 1483 en het is in deze zomer dus juist 500 jaar dat de Barendrechtse polder mede een deel van Ridderkerk omsluit. De huidige gemeentegrens is dan ook een erkenning van de situatie zoals die was vóór 1373, toen het nu zo geheten Verenambacht tot Riede behoorde en welgelegen was binnen de toenmalige, maar sedert dien ten dele verdwenen zijn.
Dit artikel werd eerder geplaatst in De Combinatie van 24 maart 1983 en is geschreven door J. van der Es |
