Archief: 2930-001-079

GEVELSTEEN IN HUIS TE WOUDE

Enkele weken geleden brachten wij op deze plaats een afbeelding van het alliantiewapen Arent Sonnemaens X Catharina de Carpentier uit 1671, als enig overblijfsel van de boerderij die in vroegere eeuwen in Rijsoord stond aan het begin
van de Schalksedijk. Ook in Ridderkerk Dorp hebben we een soortgelijke gevelsteen, namelijk in de boerderij Huis te Woude Benedenrijweg 67, die sinds enkele generaties bewoond wordt door leden van de familie Groenenboom.

De bouw van de oorspronkelijke boerderij wordt toegeschreven aan Hugo Muys van Holy die behoorde tot de Dordtse regentenstand en ook meermalen hoge posities bekleedde in de landsregering. Zijn vader Jacob Muys van Holy was in 1561 heer van Woude geworden door zijn huwelijk met Elisabeth dochter van Hugo Pieters van der Linde.
Deze Jacob deed in 1575 wat buitengronden  bekaden tussen Slikkerveer en Ridderkerk die sindsdien als Woudepolder, alias Muysepolder bekend staan. Jacob had eigenlijk meer gewild want hij nam ook deel van de Kerkenoorden in bezit. Hierover werd een proces aangespannen door de kerk van Ridderkerk, die veel jaren heeft moeten vechten tegen dit misbruik van macht. Jacob Muys was nota bene in 1577 burgemeester van Dordt, later zelf Baljuw en Ontvanger-Generaal van Zuid Holland.

Na zijn overlijden in 1592 (“ingezarkt" op 't hoge koor in de Dordtse Dom) volgde zijn zoon Hugo hem op en deze kwam met de kerk alhier tot overeenstemming over de grens tussen beider bezittingen. Hugo bouwde in 1610 de karakteristieke boerderij die in 1946 uitbrandde maar in het jaar daarop met geringe aanpassingen in de oude stijl werd herbouwd. De boerderij staat vermeld op de monumentenlijst en het alliantiewapen van Hugo Muys van Holy X Kathalina Rataller prijkt als vanouds in de voorgevel. De heraldische omschrijving luidt als volgt:

Muys van Holy: Een veld van zilver, beladen met een canton, en zeven maarlen zonder snebben en poten, alle van keel, maar onze steen vertoont wel daarvan afwijkende kleuren. Het ovale (vrouwen)schild Rataller heeft eveneens andere kleuren dan de wapenboeken aangeven. Het heeft in 1. en 4. een gouden veld beladen met een azuren
kruis, verder in 2 en 3 doorsneden, een uitkomende man, houdende voor zijn borst twee gekruiste pijlen over alles heen

De onderhelften van de kwartieren 2 en 3 zouden eigenlijk van sabel (zwart) moeten zijn en de bovenhelften van goud, beladen met een uitkomende man gekleed van azuur, maar deze kleuren komen er niet (meer) op voor. De steen heeft boven het helmteken nog de inscriptie Van Holy (vanaf de straat niet leesbaar) wat erop zou kunnen wijzen dat hij oorspronkelijk als grafzerk heeft dienst gedaan, en pas later in de huisgevel is gemetseld.
Laten we hopen dat deze unieke gevelsteen, die de herinnering aan vervlogen eeuwen vasthoudt, die taak nog lang zal vervullen. Ridderkerk is in dat opzicht niet erg verwend.

Dit epistel uit het archief van de Stichting Oud Ridderkerk is van de hand van J. van der Es. Hij schreef het in 1982.